Krwią i ogniem

Do końca września w Galerii Ogrodu Rzeźb Juana Soriano w Owczarni można oglądać sztukę meksykańskiego artysty Demiána Floresa. Wystawa nosi tytuł „Krwią i ogniem”.

To graficzne świadectwo naszych czasów. Jego mieszany charakter pozwala, by znaki, symbole i obrazy – tak historyczne czy polityczne, jak i te związane z kulturą współczesną – mieszały się w procesie niekończącej się transformacji. Ten kontakt powoduje tarcia, przemieszczenia i napięcia, pośród których nie sposób znaleźć miejsca wygodnego i cichego. Elementy odzwierciedlające poczucie przynależności narodowej, pamięć i życie codzienne pojawiają się tu w towarzystwie innych elementów – satyry czy obelgi.

Demián Flores eksperymentuje z rozmaitymi technikami i językami graficznymi. Jego specjalnością jest prowokowanie konfliktów pomiędzy różnymi obszarami kultury oraz podsycanie ożywionego dialogu w kontekście społecznym i politycznym jego rodzimej ziemi Oaxaca, leżącej w południowym Meksyku.

Na potrzeby wystawy Demián wybrał dwadzieścia prac graficznych, zgrupowanych w dwóch seriach: Antropofagia i Zagłada Indii. Artysta natchnienie czerpie z ilustracji Theodora De Bry, wydawcy i rytownika, żyjącego w XVI wieku, w pochodzącego z Liège w Belgii.

Prace Demiana są wariacją na temat zasadniczej intencji leżącej u podstaw prac De Bry, gdzie obrazy zawierają teksty, metateksty, znaki i symbole oraz noty wizualne; palimpset stworzony przez Demiana na kanwie tych prac. De Bry stanowi nową formę narracji dotyczącej najnowszej historii Meksyku, a zwłaszcza aktów przemocy dręczących obecnie meksykańskie społeczeństwo, aktów stanowiących niejako produkt nowej „konkwisty” czy nowej „kolonizacji” uprawianej przez organizacje przestępcze, których gwałtowność pozwala im przywłaszczać sobie terytoria i osoby z tym samym okrucieństwem, jakie charakteryzowało konkwistadorów kontynentu amerykańskiego w XVI w.

Oprócz grafik Demian prezentuje cztery sztandary zwisające z sufitu: jest tu praca zatytułowana Mezcal, będący meksykańskim trunkiem sporządzanym z rośliny zwanej meksykański maguey, i wykonana techniką pluszu, a także Bliska przyszłość (Próximo futuro), czyli obraz wykonany na tkaninie przemysłowej przypominającej sarape z północy Meksyku, kojarzonej z „nową: ikoną narodową w postaci przemocy. Trzecia praca to Wędrowiec (El Caminante), czyli haft ręczny na tkaninie, i wreszcie Powrót na Ziemię (Retorno a la Tierra), będący banderą, na które widnieją dwie czaszki z profilu, tworzące zarazem trzecią, patrzącą na wprost.

Wystawę dopełnia sześć rzeźb Xoloitzcuintle – psów meksykańskich, które w czasach prekolumbijskich grzebano razem z osobą zmarłą, aby były przewodnikiem na tamtym świecie. Artysta dodał do nich amulety obfitości i szczęścia.

W otwarciu wystawy 10 maja 2019 r. uczestniczył Ambasador Meksyku w Polsce Alejandro Negrin Munoz, który podkreślił uniwersalny charakter prac Demiana opartych na lokalnej estetyce oraz gospodarz miejsca Marek Keller.